Het World Wide Web Consortium (W3C) heeft de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.2 als “Aanbeveling” gepubliceerd. Wat betekent dit voor de toegankelijkheid van websites en apps van overheden in de Europese Unie?
Na de publicatie van de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.0 in december 2008 zag het er lang naar uit dat deze standaard niet meer herzien zou worden. In juni 2018 volgde dan toch een update: WCAG 2.1. Hierin werden (eindelijk) ook criteria opgenomen die gericht zijn op de toegankelijkheid van mobiele websites en interfaces die werken met aanraakgebaren. WCAG 2.1 is overigens ook beschikbaar in het Nederlands en Eleven Ways had de eer om mee te schrijven aan de door het W3C geautoriseerde vertaling.
Eigenlijk had het World Wide Web Consortium zich voorgenomen om enkel nog te werken aan “WCAG Silver”, de werknaam voor wat men uiteindelijk toch WCAG 3.0 zou gaan noemen. WCAG 3.0 zit echter nog in een heel vroeg stadium, terwijl de technologie en de kennis over toegankelijkheid niet stil blijven staan. Om te vermijden dat de richtlijnen te verouderd zouden worden, besloot het W3C daarom wijselijk om een tweede update te publiceren: WCAG 2.2.
Deze nieuwe versie, WCAG 2.2, bevat maar liefst negen nieuwe succescriteria: twee op conformiteitsniveau A, vier op conformiteitsniveau AA en drie op conformiteitsniveau AAA. Bovendien werd het achterhaalde succescriterium 4.1.1 (parsing) verwijderd. Daarover schreven we eerder dit artikel:Het problematische leven en de jammerlijke dood van succes Criterium 4.1.1 (enkel beschikbaar in het Engels).
Op onze website schreven we overigens ook eerder over de lang geleden aangekondigde wijzgingen in WCAG 2.2. We frissen je geheugen even op:
(We publiceerden ook een artikel over een succescriterium dat WCAG 2.2 uiteindelijk niet gehaald heeft: Maak je controls beter zichtbaar voor bezoekers.)
Voorlopig verandert er éigenlijk niets. De Web Content Accessibility Guidelines zijn — in typische W3C-terminologie — immers slechts een “Aanbeveling” of “Recommendation” en geen standaard die in de Europese Unie officieel erkend wordt.
Overheidswebsites en -apps moeten voldoen aan de Europese standaard EN 301 549, die door ETSI gepubliceerd werd. ETSI behoort samen met CEN en CENELEC tot de standaardisatie-organisaties die wel door de Europese Unie erkend worden; zij zijn de enige organisaties wiens standaarden in Europese richtlijnen gebruikt kunnen worden.
De Europese richtlijn voor de toegankelijkheid van websites en apps verwijst daarom naar EN 301 549 en niet rechtstreeks naar de Web Content Accessibility Guidelines. De huidige versie van deze standaard, versie 3.2.1, dateert van maart 2021 en verwijst in verschillende hoofdstukken naar de succescriteria uit WCAG 2.1. (De webpagina Web Accessibility Directive — Standards and harmonisation houdt overheden en toegankelijkheidsspecialisten op de hoogte van de versie die momenteel van kracht is.)
Met andere woorden: zolang EN 301 549 niet bijgewerkt wordt met verwijzingen naar de nieuwe succescriteria uit WCAG 2.2, blijven de nieuwe criteria uit WCAG 2.2 optioneel. Op basis van het werkschema van ETSI kunnen we een bijgewerkte versie van EN 301 549 niet verwachten vóór de herfst van 2025, waarna de tekst nog goedgekeurd moet worden op Europees niveau en als “geharmoniseerde standaard” erkend moet worden door publicatie in het Publicatieblad van de Europese Unie.
Als je aan de vooravond staat van het bouwen van een nieuwe website, app of design system: absoluut! WCAG 2.2 bevat nuttige en langverwachte vernieuwingen die mensen met een beperking vandaag al ten goede komen en die in de praktijk weinig meerwerk kosten voor ontwerpers en ontwikkelaars. En door WCAG 2.2 vandaag al toe te passen, ben je klaar voor de toekomst en schuif je het “probleem” niet vooruit.
Op 21 september 2023 viel er nog een verrassing uit de lucht: het W3C publiceerde een bijgewerkte versie van WCAG 2.1 met slechts één belangrijke wijziging: bij succescriterium 4.1.1 (parsing) staan nu twee opmerkingen, waaronder de volgende:
This Success Criterion should be considered as always satisfied for any content using HTML or XML.
Vertaling: Aan dit succescriterium moet worden beschouwd als altijd voldaan voor alle inhoud die HTML of XML gebruikt.
Wat betekent dit nu voor sites die moeten voldoen aan de huidige versie van EN 301 549? In de normatieve referenties in deze standaard staat volgende verwijzing naar WCAG 2.1:
W3C Recommendation (June 2018): "Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.1". Note: Available at www.w3.org/TR/WCAG21).
Er is wel iets eigenaardigs aan de hand: de tekst verwijst naar de versie van WCAG 2.1 die in juni 2018 gepubliceerd werd. Op die website staat een waarschuwing dat deze versie verouderd is en dat je de versie op www.w3.org/TR/WCAG21 moet raadplegen, en dit is ook de URL in de opmerking “Available at WCAG 2.1” in EN 301 549. Op deze URL vind je de versie van september 2023 (de versie die niét) vereist dat men nog rekening houdt met succescriterium 4.1.1). Dit creëert een dubbelzinnige situatie die niet voorzien was door de auteurs van EN 301 549. Uit de discussie in ETSI’s issue tracker voor deze standaard blijkt dat men criterium 9.4.1.1 als automatisch voldaan wil markeren, net zoals de nieuwe versie van WCAG 2.1. Je ziet: het blijft spannend tot het einde. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
Nee. In de praktijk ving succescriterium 4.1.1 bijna haas reële toegankelijkheidsproblemen op die niet door andere succescriteria werden afgedekt. Het schrappen van het criterium kan misschien wel ruimte creëren voor nieuwe succescriteria, want helaas leert de ervaring dat we lang niet alle reële toegankelijkheidsproblemen gecoverd worden door de huidige criteria in WCAG 2.1. Daar zal WCAG 3.0 verandering in brengen, waarover in een volgende blogpost meer.
Hoewel WCAG 2.2 nog geen Europese norm is, biedt het waardevolle vernieuwingen voor digitale toegankelijkheid. We moedigen iedereen aan om WCAG 2.2 nu al te implementeren om toekomstbestendig te zijn.
Ook het team van Eleven Ways heeft zich voorbereid op WCAG 2.2. Onze testmethoden zijn aangescherpt en onze rapporteringssoftware is er vandaag al op voorzien om websites en apps te testen volgens deze bijgewerkte standaard.
Wil je op de hoogte blijven van de ontwikkelingen rondom toegankelijkheidsstandaarden? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief.
In maart 2024 heeft Eleven Ways voor het eerst een onderzoek uitgevoerd naar de aanwezigheid van verplichte toegankelijkheidsverklaringen op Belgische overheidswebsites. Lees hier de resultaten.
Lessen uit de workshop over neurodiversiteit met Bjièn